गर्भधारणेदरम्यान काय करू नये?
गर्भधारणा ही प्रत्येक स्त्रीसाठी आनंददायी आणि आयुष्य बदलणारी प्रक्रिया असते. या काळात आईचे शारीरिक व मानसिक आरोग्य बाळाच्या विकासावर थेट परिणाम करते. त्यामुळे, गर्भधारणेदरम्यान काही गोष्टींपासून दूर राहणे गरजेचे असते. अशाच गोष्टींचा ऊहापोह या लेखामध्ये केला आहे ज्या गर्भवती महिलांनी टाळायला हव्यात.
ताणतणाव घेणे :
गर्भधारणेदरम्यान मानसिक शांतता राखणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. ताणतणावामुळे रक्तदाब वाढू शकतो आणि याचा बाळाच्या आरोग्यावर प्रतिकूल परिणाम होतो. ध्यान, योग किंवा शांत विश्रांतीत वेळ घालवा.
पुरेशी झोप न घेणे :
रोज 7-8 तासांची पुरेशी झोप घेणे अनिवार्य आहे. झोपेच्या अभावामुळे थकवा, चिडचिडपणा, आणि इतर आरोग्यविषयक तक्रारी होऊ शकतात.
वजनावर नियंत्रण न ठेवणे :
अति वजन वाढणे किंवा वजन कमी होणे दोन्हीही घातक ठरू शकते. आहारतज्ज्ञांच्या सल्ल्याने संतुलित आहार घ्या आणि वजन योग्य प्रमाणात ठेवण्याचा प्रयत्न करा.
2. आहार आणि पोषणासंदर्भातील काय करू नये?
जंक फूड आणि प्रक्रिया केलेले पदार्थ :
तळलेले, मसालेदार आणि प्रक्रिया केलेले पदार्थ खाणे टाळावे. या पदार्थांमध्ये पोषणमूल्य कमी आणि साखर, मीठ किंवा सॅच्युरेटेड फॅट्सचे जास्त प्रमाण असते.
कच्चे मांस आणि मासे :
कच्चे किंवा अर्धवट शिजवलेले मांस खाल्ल्यास जंतुसंसर्ग होऊ शकतो, ज्याचा बाळाच्या आरोग्यावर विपरीत परिणाम होतो. नेहमी स्वच्छ आणि पूर्ण शिजवलेले अन्न खावे.
कॅफिन आणि अल्कोहोल
जास्त प्रमाणात चहा, कॉफी, किंवा इतर कॅफिनयुक्त पेये पिणे टाळा. अल्कोहोल पूर्णपणे वर्ज्य करा, कारण यामुळे बाळाच्या मेंदूच्या विकासावर परिणाम होतो.
3. साधारण वर्तन आणि जीवनशैलीतील काय करू नये?
जड वजन उचलणे :
गर्भधारणेदरम्यान जड वजन उचलल्यामुळे पाठदुखी होऊ शकते किंवा गर्भाशयावर अनावश्यक ताण येऊ शकतो.
खूप वेळ उभे राहणे :
दिवसभर उभे राहिल्याने थकवा वाढतो आणि रक्ताभिसरणावर परिणाम होतो. वेळोवेळी बसून विश्रांती घ्या.
धूम्रपान आणि तंबाखू सेवन :
धूम्रपान, तंबाखू आणि इतर अशा पदार्थांपासून पूर्णपणे दूर राहा. हे पदार्थ बाळाच्या शारीरिक आणि मानसिक विकासावर वाईट परिणाम करतात.
4. औषधे आणि वैद्यकीय सल्ला न घेता काय करू नये?
स्वतःहून औषधे घेणे :
डॉक्टरांचा सल्ला न घेता कोणतेही औषध घेणे टाळा. चुकीच्या औषधामुळे गर्भावस्थेतील गुंतागुंत वाढू शकते.
घरगुती उपायांचा अतिरेकी वापर :
घरी केलेल्या उपायांवर पूर्णपणे अवलंबून राहू नका. प्रत्येक उपाय सर्वांवर सारखा लागू होतोच असे नाही.
5. सामाजिक सवयी आणि प्रवासासंदर्भातील काय करू नये ?
गर्दीत जास्त वेळ राहणे :
गर्दीमुळे संसर्ग होण्याचा धोका असतो. शक्य असल्यास गर्दीपासून दूर राहा.
लांब पल्ल्याचा प्रवास :
गर्भधारणेच्या काही विशिष्ट टप्प्यांवर लांबचा प्रवास टाळावा, विशेषतः जर रस्ता खडतर असेल तर.
आजारी लोकांच्या संपर्कात जाणे :
सर्दी, खोकला, किंवा इतर संसर्गजन्य आजार असलेल्या लोकांच्या जवळ जाणे टाळावे.
गर्भधारणेदरम्यान महिला आणि बाळाचे आरोग्य हे सर्वात महत्वाचे आहे, वरील गोष्टी टाळल्यास गर्भावस्था सुखकर होऊ शकते आणि बाळाचे आरोग्यही उत्तम राहते. प्रत्येक गर्भवती महिलेनं आपल्याला आवश्यक ती काळजी घेतली पाहिजे आणि कोणतीही शंका असल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. आपल्या गर्भावस्थेचा प्रवास आनंददायी आणि सुरक्षित बनवण्यासाठी योग्य माहिती घेणे आणि तज्ज्ञांचा सल्ला घेणे नेहमीच उपयुक्त ठरते.
(टीप : हा लेख कोणत्याही वैद्यकीय सल्ल्याचा पर्याय नसून फक्त माहितीपुरता आहे. वैद्यकीय प्रश्नांसाठी डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.)