‘लाडू प्रसादम’ वादाच्या भोवऱ्यात !

तिरुपतीचा लाडू हा भारतीयांच्या श्रद्धास्थानाचा विषय आहे, हा लाडू प्रसाद म्हणून तिरुमला वेंकटेश्वर मंदिरात दिला जातो. भारतीय गोड पदार्थांच्या यादीत लाडवाचे स्थान नेहमीच महत्त्वाचे आहे, त्यातही प्रसाद म्हणून मिळणाऱ्या या तिरुपतीच्या लाडवाला चवीबरोबरीनेच श्रद्धा आणि भक्ती अशी वलयं असल्याने या लाडवाचे महत्त्व अधिकच आहे. पारंपरिकरित्या तूप, पीठ, साखर, आणि सुका मेवा यांसारख्या शुद्ध शाकाहारी घटकांपासून तयार केलेला लाडू दीर्घकाळापासून भाविकांमध्ये प्रिय आहे. परंतु, अलीकडेच या लाडवात तुपाच्या जागी गोमांस टॅलोचा वापर केल्याच्या दाव्यांमुळे वादंग निर्माण झाला आहे.

आंध्र प्रदेशातील तिरुपती मंदिरात प्रसाद बनवताना बीफ फॅट आणि फिश ऑइलचा वापर केला जात होता.  तिरुपती मंदिराच्या प्रसादाच्या तपासणीबाबतच्या अहवालात याची पुष्टी झाली आहे.  आंध्र प्रदेशचे मुख्यमंत्री चंद्राबाबू नायडू यांनी काही दिवसांपूर्वी आरोप केला होता की, मागील सरकारच्या काळात तिरुपती मंदिराचा प्रसाद बनवताना तुपाऐवजी प्राण्यांची चरबी वापरली जात होती.  हे आरोप लक्षात घेऊन मंदिरातील प्रसादाचा नमुना चाचणीसाठी पाठवण्यात आला होता.  आता या तपासणीचा अहवाल आला आहे.  या अहवालात प्राण्यांची चरबी वापरल्याची बाब समोर आली आहे.

आंध्र प्रदेशातील तिरुपती जिल्ह्यातील ‘तिरुमला’ शहरातील ‘तिरुपती बालाजी मंदिर’ हे देशातील सर्वात श्रीमंत मंदिरांपैकी एक आहे. दरवर्षी देश-विदेशातील भाविक कोट्यवधी रुपयांचा प्रसाद अर्पण करतात. आंध्र प्रदेश सरकारच्या नियंत्रणाखाली, हे मंदिर ‘तिरुमला तिरुपती देवस्थानम’ (TTD) द्वारे व्यवस्थापित केले जाते ज्यांचे प्रमुख आंध्र प्रदेश सरकार नियुक्त करते. या मंदिरात देवाला पवित्र लाडू प्रसाद अर्पण करण्याची परंपरा सुमारे ३०० वर्षे जुनी आहे. तिरुपती बालाजीमध्ये प्रसाद म्हणून दिल्या जाणाऱ्या लाडूंना ‘महाप्रसादम’ म्हणतात. ते ऐश्वर्या देवी लक्ष्मीच्या खजिन्यातून आलेले मानले जातात. सुमारे ४ दशकांपूर्वीपर्यंत, या प्रसादाच्या शुद्धतेबद्दल आणि गुणवत्तेबद्दल कोणताही प्रश्न नव्हता. १९८५मध्ये पहिल्यांदा एका व्यक्तीने तक्रार केली की त्याने खरेदी केलेल्या लाडू प्रसादामध्ये साचा आणि खिळे आहेत.

आता पुन्हा एकदा येथील ‘लाडू प्रसादम’ वादाच्या भोवऱ्यात सापडला आहे. आंध्र प्रदेशचे मुख्यमंत्री चंद्रा बाबू नायडू यांनी १८ सप्टेंबर २०२४ रोजी आरोप केला की “राज्याचा भूतकाळ” Y.S.R. काँग्रेस पक्षाच्या जगन मोहन रेड्डी सरकारच्या काळात येथे बनवलेल्या ‘लाडू प्रसादम’मध्ये प्राण्यांची चरबी वापरली जात होती. (नॅशनल डेअरी डेव्हलपमेंट बोर्ड) च्या ‘वासराच्या अहवाला’नुसार ‘Y.S.R. ‘काँग्रेस पक्षाच्या’ राजवटीत पवित्र तिरुपती लाडू बनवण्यासाठी निकृष्ट घटक आणि प्राण्यांची चरबी वापरली जात होती. गायीच्या तुपात सोयाबीन, बीन्स, ऑलिव्ह, गहू, कॉर्न, कापूस, माशांचे तेल, गोमांस घटक, पाम तेल आणि डुकराचे मांस चरबीचा समावेश आहे, असा

दावा टीडीपीच्या प्रवक्त्या अनम वेंकटरामन रेड्डी यांनी केला आहे की दर्जेदार तुपाची किंमत प्रति किलो १००० रुपये आहे तर Y.S.R. काँग्रेस पक्षाच्या सरकारने ३२० रुपये प्रति किलो दराने निविदा मागवल्या. २०१९ ते २०२४ दरम्यान मुख्यमंत्री जगन मोहन रैड्डी यांनी लाच घेण्यासाठी १५००० किलो तुपाचे टेंडर दिल्याचा आरोप टीडीपीचे नेते वाय.व्ही. सुब्बा रेड्डी आणि करुणाकर रेड्डी यांचे टी.टी.डी. T.T.D चे अध्यक्ष म्हणून नियुक्ती. निधीची लूट सुरू झाली. 19 सप्टेंबर 2024 रोजी, टीडीपीचे प्रवक्ते अनम वेंकटरामन रेड्डी यांनी एका पत्रकार परिषदेत कथित प्रयोगशाळेचा अहवाल दाखवला ज्याने प्रदान केलेल्या तुपाच्या नमुन्यात गायीच्या चरबीची पुष्टी केली. ते स्वयंपाकात वापरण्याची डुकराची चरबी (डुकराची चरबी) आणि मासे तेलाच्या उपस्थितीचा दावा करते.

जिथे TDP म्हणाला ‘Y.S.R. काँग्रेस पक्षावर तिरुमलाच्या पवित्र मंदिरातील लाडू प्रसादममध्ये अशुद्ध वस्तू वापरल्याचा आरोप आहे, तर वाय.एस.आर.सी.पी. ज्येष्ठ नेते आणि राज्यसभा खासदार वाय.व्ही. सुब्बा रायड्डी यांनी त्याचा इन्कार केला होता आणि आरोप केला होता की “चंद्राबाबू नायडू यांनी तिरुमला मंदिर आणि कोट्यवधी हिंदूंच्या श्रद्धेला धक्का लावण्याचे मोठे पाप केले आहे.” श्यामलराव (निकृष्ट तुपाचा वापर केल्याची कबुली देत) म्हणाले की, “मंदिरात तूप पुरवणाऱ्यांनी मंदिरात भेसळ तपासण्यासाठी सुविधा नसल्याचा फायदा घेतला. प्रयोगशाळेत निवडलेल्या नमुन्यांमध्ये प्राण्यांची चरबी आणि स्वयंपाकात वापरण्याची डुकराची चरबी (डुकराची चरबी) आढळून आली आहे.” जे. श्यामलराव यांच्या कबुलीमुळे मुख्यमंत्री चंद्राबाबू नायडू यांचे आरोप खरे ठरत असतानाच तूप पुरवठा करणाऱ्या कंत्राटदारांना काळ्या यादीत टाकण्याबरोबरच दंड ठोठावण्याची प्रक्रिया सुरू करण्यात येणार असल्याचेही त्यांनी जाहीर केले आहे. पण ते पुरेसे नाही. या कृत्यामध्ये सहभागी असलेल्यांना कठोर शिक्षा होणे आवश्यक आहे. अशुद्ध प्रसाद घेणाऱ्या भाविकांच्या धार्मिक भावना तर दुखावल्या गेल्याच पण असा प्रसाद खाल्ल्याने घातकही ठरू शकते. –

वर्धा

९५६१५९४३०६