शारीरिक शिक्षणाचे महत्त्व
शिक्षणाचा अर्थ केवळ पुस्तकातून ज्ञान मिळवणे असा नसून, व्यक्तीच्या शारीरिक विकासाबरोबरच मानसिक विकासाकडेही लक्ष देणे हा शिक्षणाचा उद्देश आहे. आपल्यासाठी जसे शिक्षण महत्त्वाचे आहे, त्याचप्रमाणे शिक्षणात खेळाचेही महत्त्व आहे, चांगल्या आरोग्यासाठी खेळ महत्त्वाचे आहेत, शिक्षणामुळे बुद्धिमत्ता आणि ज्ञानाचा विकास होतो आणि खेळामुळे आपले शरीर निरोगी व तंदुरुस्त राहते.मात्र
आजकाल शाळांमध्ये खेळाला कमी प्राधान्य दिले जात असल्याने ज्यांना खेळाची विशेष आवड आहे तेच विद्यार्थी मैदानात जातात. प्रत्येक शाळेत अशा खेळांची व्यवस्था असावी ज्यामध्ये प्रत्येक विद्यार्थी सहभागी होऊन त्याचा शारीरिक व मानसिक विकास करू शकेल.
शारीरिक शिक्षणाचा थेट अर्थ म्हणजे चांगल्या आरोग्यासाठी शारीरिक श्रमाला महत्त्व देणे. शारीरिक शिक्षण हा शब्द शरीराला सुदृढ बनवण्यासाठी केलेल्या क्रियाकलापांसाठी वापरला जातो. आधुनिक काळात शारीरिक शिक्षणाचे महत्त्व खूप वाढले आहे. त्यामुळे लोक आता शारीरिक शिक्षणाशी संबंधित अनेक उपक्रम करू लागले आहेत. व्यायाम, खेळ, साहसी खेळ इत्यादी सर्व प्रकारच्या शारीरिक क्रियाकलापांचा समावेश आहे. याशिवाय वैयक्तिक आरोग्य आणि सार्वजनिक आरोग्य हे देखील शारीरिक शिक्षणाचा भाग आहेत.
आपण सर्वांनी जीवनात शिक्षणासोबतच खेळाची आवड निर्माण केली पाहिजे, सर्व शिक्षण संस्थांनी शिक्षणासोबतच विविध खेळांची व्यवस्था करायला पाहिजे.खेळ आपल्याला शारीरिक आणि मानसिकदृष्ट्या निरोगी ठेवतो, मानसिक शांती देतो, जीवनात यश मिळविण्यासाठी शिक्षण आणि खेळ दोन्ही महत्त्वाचे असतात. शिक्षण आणि खेळ हे दोन्ही आपल्या सर्वांसाठी आवश्यक आहेत, शिक्षणासोबतच खेळ देखील आवश्यक आहेत कारण खेळामुळे आपले शरीर निरोगी राहते.
शिक्षणातील खेळाचे महत्त्व
शिक्षण आणि खेळ हा आपल्या जीवनाचा महत्त्वाचा भाग आहे, निरोगी राहण्यासाठी खेळ खेळणे अत्यंत आवश्यक आहे, त्याचप्रमाणे ज्ञान संपादन करण्यासाठी शिक्षण महत्त्वाचे आहे, म्हणजेच आपल्या जीवनात शिक्षण आणि खेळ दोन्ही महत्त्वाचे आहेत. खेळामुळे आपल्या शरीराचा शारीरिक आणि मानसिक विकास होतो. जिवंत राहण्यासाठी ज्याप्रमाणे हवा, पाणी आणि अन्न आवश्यक आहे, त्याचप्रमाणे निरोगी राहण्यासाठी खेळ आवश्यक आहेत.
आपल्या जीवनात मेंदूसोबतच शारीरिक बळाचाही विकास होणे आवश्यक आहे, म्हणजेच मेंदूच्या विकासासाठी शिक्षणाची गरज असताना शारीरिकदृष्ट्या निरोगी राहण्यासाठी खेळाचीही गरज आहे.विद्यार्थ्यांनी आणि आपण सर्वांनी जीवनात शिक्षणासोबत खेळाचा समावेश केला पाहिजे, खेळामुळे शरीराचाच नव्हे तर मेंदू आणि मनाचाही विकास होतो, कारण निरोगी शरीरातच सुंदर आणि निरोगी मन वसते.
शिक्षण आणि खेळ हे दोन्ही आपल्या जीवनात एकमेकांशिवाय अपंग आहेत, म्हणजेच शिक्षण आणि खेळ एकमेकांना पूरक आहेत, शिक्षणाशिवाय खेळाला महत्त्व नाही आणि खेळाशिवाय शिक्षणाला महत्त्व नाही.जीवनात यशस्वी होण्यासाठी शिक्षणाबरोबरच खेळही आवश्यक आहे, म्हणजेच शिक्षणासोबतच खेळातही कुशल असणे आवश्यक आहे, तरच आपण आपल्या जीवनात निरोगी आणि कार्यक्षम राहू शकतो.
जीवनात शिक्षणासोबत खेळाची आवड निर्माण झाली पाहिजे, शिक्षणात खेळाचाही समावेश झाला पाहिजे. विद्यार्थ्यांचा शारीरिक, मानसिक आणि नैतिक विकास करणे हे चांगल्या शिक्षणाचे उद्दिष्ट आहे.शिक्षणासाठी खेळ महत्वाचे आहेत कारण निरोगी शरीरात निरोगी मन वसते.
माणसाच्या व्यक्तिमत्त्वाचा विकास होण्यासाठी चांगल्या शिक्षणाबरोबरच खेळाचाही समावेश करणे आवश्यक आहे. खेळामुळे आपण मानसिक आणि शारीरिकदृष्ट्या निरोगी बनतो, नियमित खेळ खेळल्याने आपले शरीर निरोगी आणि चपळ राहते.
सर्वांगीण विकासासाठी शारीरिक विकास आवश्यक आहे आणि शारीरिक विकासासाठी खेळ आणि व्यायामाला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे, शिक्षणाच्या इतर क्षेत्रातही खेळ खूप उपयुक्त आहेत. उदाहरणार्थ, देशाच्या रक्षणासाठी लष्कराला सक्षम आणि ताकदवान तरुणांची गरज असते.
खेळ आणि शिक्षण यांचा अत्यावश्यक संबंध आहे, शिक्षणाने माणसाचा सर्वांगीण विकास होत असेल तर त्याचा शारीरिक विकास आणि खेळाच्या माध्यमातूनच विकास शक्य आहे, त्यामुळे शिक्षणासोबतच खेळाचाही जीवनात समावेश झाला पाहिजे.
शिक्षणासोबतच खेळ आणि व्यायामाचे शिक्षणही आवश्यक आहे, शाळांमध्ये शिक्षकांची नियुक्ती केली जाते, जेणेकरून प्रत्येक विद्यार्थ्याने शिक्षणासोबतच खेळात सहभागी व्हावे आणि आपले आरोग्य सुदृढ व तंदुरुस्त ठेवावे, खेळामुळे आपले चारित्र्य घडते, आपल्या नेतृत्वगुणांचाही विकास होतो. आमच्या मध्ये.
निरोगी, आनंदी, तंदुरुस्त आणि चपळ राहण्यासाठी, शारीरिक शक्ती विकसित करणे आवश्यक आहे, ज्यामुळे मानसिक आणि आध्यात्मिक विकास शक्य होतो. शरीराचा विकास हा खेळांवर अवलंबून असतो, खेळ खेळल्याने शरीराला व्यायामही मिळतो, त्यामुळे मानसिक ताण कमी होतो आणि आपल्याला काम करताना आळस होत नाही.
आजकाल शाळांमध्ये खेळाला कमी प्राधान्य दिले जात असल्याने ज्यांना खेळाची विशेष आवड आहे तेच विद्यार्थी मैदानात जातात. प्रत्येक शाळेत अशा खेळांची व्यवस्था असावी ज्यामध्ये प्रत्येक विद्यार्थी सहभागी होऊन त्याचा शारीरिक व मानसिक विकास करू शकेल.
-प्रा डॉ सुधीर अग्रवाल
९५६१५९४३०६
ReplyForward |